„W stronę natury” to nowa propozycja edukacyjna dla mieszkańców 3 województw. 24 marca 2023 r. została ona zainaugurowana konferencją pod tym samym tytułem. odbyła się ona w siedzibie Domu Pomocy Społecznej „Misericordia” w Ełku. Konferencja zaprezentowała szeroko turystykę jako tę branżę, która bazując na potencjale społecznym i przyrodniczym danego obszaru, łączy działalność rekreacyjną z celami ochrony środowiska i życiem społeczno-gospodarczym. Celem konferencji było uświadomienie odbiorcom bezcennych korzyści, jakie oferuje przyroda i wzrost poczucia osobistej odpowiedzialności za jej ochronę.
„W stronę natury – kampania na rzecz ochrony lokalnej różnorodności biologicznej wskutek transferu wiedzy przyrodniczej i poprawy świadomości ekologicznej mieszkańców woj. warmińsko-mazurskiego, podlaskiego i mazowieckiego”. Trudny tytuł projektu, ale idea powinna być bliska nam wszystkim. Różnorodność biologiczna obserwowana jest na 3 poziomach: na poziomie genetycznym – to różnorodność ras i odmian, na poziomie gatunkowym – to różnorodność gatunków, a na poziomie krajobrazowym – to zmienność krajobrazu.
Z różnorodności biologicznej ludzie czerpią określone usługi ekosystemowe, można je policzyć i tym zajmuje się ekonomia. Roczna wartość tych usług przeliczając wkład różnorodności biologicznej na usługi ludziom wyceniana jest na 4,1 mld zł., to jeśli chodzi o Polskę, w skali Europy jest to 15 mld euro, a w skali świata pomiędzy 235 a 577 mld dolarów.
Co się kryje pod pojęciem usług ekosystemowych? To usługi podstawowe, czyli obieg pierwiastków czy obieg wody. To wszystkie usługi z zakresu zaopatrzenia ludności w żywność, wodę, paliwa, materiały trwałe, takie jak drewno czy włókna. Dodatkowo są to usługi regulacyjne jak klimat, rozkład materii, oczyszczanie wody i powietrza, to zapylanie i kontrola nad rozprzestrzenianiem się chorób.
No i wreszcie usługi kulturowe świadczone przez bioróżnorodność, czyli turystyka, edukacja, spokój czy emocje, religie i wierzenia, przywiązanie do miejsc, tzw. małe ojczyzny.
Celem naszej kampanii jest budowanie świadomych przyrodniczo społeczności, które znają zarówno realne zagrożenia związane z zanikiem bioróżnorodności, jak i możliwości działania na rzecz jej ochrony. Program służy zrozumieniu ekosystemowych współzależności i konsekwencji ich zmiany w różnych kontekstach, nie tylko biologicznych, ale również ekonomiczno-społecznych i geograficznych. W proponowanej kampanii cele edukacji ekologicznej obejmują kształtowanie umiejętności mądrego i odpowiedzialnego współżycia człowieka z przyrodą, przekazywanie podstawowych wiadomości o ekosystemach, obiektach i zjawiskach przyrodniczych znajdujących się w najbliższym środowisku, a przede wszystkim stworzenie sytuacji do bezpośredniego obcowania z przyrodą i dokonywania obserwacji zjawisk przyrodniczych.
Zaproponowany program jest niezwykle różnorodny, różnorodne też są grupy wiekowe i społeczne. W sposób szczególny, w gronie bezpośrednich odbiorców projektu przewidziani są samodzielni rodzice, osoby pozostające w kryzysie bezdomności, osoby niepełnosprawne czy uchodźcy z Ukrainy. Przewidziano też warsztaty ekologiczne dla osób 60+ oraz warsztaty dziennikarskie dla młodzieży. Projekt zakończy się organizacją weekendu z grami ekologicznymi dla szkół, który odbędzie się w maju lub czerwcu 2024 r.
Zaplanowane zostały następujące szkolenia:
- Odkrywcy zasobów – szkolenia dla osób z Ukrainy, odbywać się będą w kwietniu i w maju w Orzyszu. Program skoncentrowany na przekazaniu wiedzy na temat bioróżnorodności, prawa dotyczącego ochrony przyrody, zasad etycznej eksploracji przyrody, ale też elementów lasoterapii czy fotografii.
- Siły natury – program dla osób w kryzysie bezdomności bądź zagrożonych bezdomnością. Kwiecień, maj 2023, Orzysz. Warsztaty z wieloma aspektami praktycznymi dotyczącymi ekologii. Uczestnicy nauczą się praktycznego wykorzystania roślin, w tym pozyskiwania do różnych celów w swoim otoczeniu. Będą poznawać różne techniki plastyczne np. transfer obrazu na plastry drewna. Nauczą się sztuki wyplatania z wikliny lub gazet. Poznają gatunki inwazyjne i świat owadów.
- Głosem natury – warsztaty dziennikarskie dla młodzieży oraz osób zainteresowanych poruszaną tematyką. Wybranych zostało 8 tematów, zagadnień związanych z różnorodnością biologiczną. Uczestnicy przygotowywać będą wokół tych tematów dyskusje, wywiady, nauczą się sztuki montażu materiału nagranego i założą kanał na YT z podcastami na temat tych 8 zagadnień. Warsztaty wystartują w czerwcu – 1 grupa, pozostałe 3 spotkania zaplanowane na ten rok odbędą się we wrześniu.
- Leśne inspiracje – warsztaty dla samodzielnych rodziców. Odbędą się w lipcu, również w Orzyszu. Tematyka poruszana na warsztatach to zagadnienia związane z lasem, leśnymi ptakami, birdwatching, tworzenie leśnych obrazów.
- Sztuka ziemi – warsztaty inspirowane sztuką land artu, skierowane do osób niepełnosprawnych będących pod opieką Caritas. Pierwsza ich część odbędzie się w lipcu, druga we wrześniu 2023 r., również w Orzyszu. W programie warsztaty twórcze inspirowane krajobrazem, formy inspirowane przyrodą i dźwięki z natury. Ich celem jest uwrażliwianie na piękno i bogactwo przyrody.
- Wioski ekologiczne – warsztaty dla osób 60 +. Odbywać się one będą w październiku i listopadzie. Tematem wiodącym będą zagadnienia związane z produktem ekologicznym, wioskami tematycznymi. W ramach warsztatów organizowane będą wycieczki do różnych wiosek tematycznych w regionie.
Zapraszamy do udziału, zapisy prowadzi Caritas Diecezji Ełckiej.
Grażyna Hodun
– koordynator programu
